I. Maagang Buhay at Edukasyon

 

    Noong Hunyo 19, 1861, isinilang si José Rizal, isa sa pinakakilalang pambansang bayani ng Pilipinas, sa kaakit-akit na nayon ng Calamba, Laguna. Ang isang tao na kalaunan ay gaganap ng isang mahalagang bahagi sa pakikibaka ng bansa para sa kalayaan ay ipinanganak sa isang maliit ngunit makabuluhang tahanan. 

    Si José Rizal ay isinilang sa Calamba, Laguna, sa isang kilala at iginagalang na pamilya. Ang kanyang ina, si Teodora Alonso Realonda, ay isang mataas na pinag-aralan at sopistikadong babae, habang ang kanyang ama, si Francisco Mercado, ay isang matagumpay na magsasaka. Ang pamilya ay may isang malaking sakahan na nagpapahintulot sa kanila na mamuhay nang maayos at makapag-aral ng kanilang mga anak.

    Bilang ikapito sa labing-isang anak, malaki ang impluwensya ng pamilya ni Rizal sa kanyang pagpapalaki at moralidad. Ang kanyang mga magulang ay nagtanim sa kanilang mga anak ng isang malakas na pakiramdam ng moral na integridad at isang pagmamahal sa pag-aaral, na nagbibigay-diin sa kahalagahan ng edukasyon.

    Ang ina ni Rizal, si Teodora, ay nagsilbi bilang kanyang unang tagapagturo at hinimok siya na umunlad sa intelektwal mula sa murang edad. Pinalakas niya ang kanyang pagkamausisa at sigasig sa pag-aaral sa pamamagitan ng pagtuturo sa kanya ng alpabeto, pagbabasa, at mga pangunahing kaalaman sa Latin.

    Malaki rin ang impluwensya ni Rizal sa kanyang mga tiyuhin. Itinulak siya ng kanyang tiyuhin na si Manuel na mag-ehersisyo, na nakatulong sa kanya na maging mas malakas at mas matatag. Si Gregorio, isa pang tiyuhin, ay hinimok ang kanyang hilig sa pagbabasa at mga libro sa pamamagitan ng paglalantad sa kanya sa mga sinulat ng mga kilalang may-akda at palaisip. Ang mga unang karanasang ito ay humubog kay Rizal na maging isang mahusay na tao na may matinding interes sa kapwa intelektwal at atleta na mga pagsisikap at matakaw na gana sa kaalaman.

    Natapos ni Rizal ang kanyang maagang pag-aaral sa mga pribadong institusyon sa Biñan at Calamba, kung saan napakahusay niya sa akademiko. Nakatanggap siya ng pagbubunyi para sa kanyang namumukod-tanging tagumpay sa akademya, na nagbukas ng mga pinto para sa kanya upang ipagpatuloy ang mas mataas na pag-aaral sa Ateneo Municipal de Manila sa Maynila. Maraming akademikong tagumpay sa buong pananatili ni Rizal sa Ateneo ang humantong sa kanyang pagtatapos na may mataas na karangalan, na nagpapakita ng matibay na pundasyong pang-edukasyon na itinatag ng kanyang pamilya.